Muziek & Islam
Hoewel er verschillende meningen bestaan over het gebruik van muziek binnen de islamitische traditie, is er geen expliciet verbod vermeld in de Koran. Toch, krijgen we te horen dat dat moslims niet naar muziek mogen luisteren en geen instrumenten mogen bespelen. Waar het verbod op muziek vandaan komt en hoe moslims vandaag omgaan met muziek, lees je verder in dit artikel.
Muziek is inherent onderdeel van vele culturen met islamitische oorsprong
De overtuiging dat muziek geclassificeerd zou moeten worden als ‘haram’ (niet-toegestaan), komt vanuit het idee dat muziek teksten kan bevatten die vulgair, haatdragend, vrouwonvriendelijk van aard zijn, en/of aanzetten tot wangedrag. Sommigen zijn van mening dat als teksten, die de voorgaande elementen niet bevatten, er geen verbod op bestaat. Anderen zijn van mening dat geen enkele vorm van muziek toegestaan is; als alternatief mag men wel genieten van liederen (‘anashid’) die over Allah en de profeet Muhammad (vrede zij met hem) gaan, zonder het bespelen van instrumenten.
Nochtans zien we dat muziek inherent onderdeel is van vele culturen met islamitische roots, denk maar aan feesten, events, concerten, kunst etc. waar muziek nooit ontbreekt. Ook hier in Vlaanderen zijn de meningen rond muziek bij moslimjongeren verdeeld. Ahlam, 24 jaar, uit Antwerpen vertelt haar visie over muziek:
Met muziek heb ik soms een tweestrijd, omdat ik niet altijd goed weet waar de scheidingslijn ligt tussen toegestane muziek en muziek die haram is.
Natuurlijk luister ik naar muziek, maar de laatste jaren probeer ik er bewuster mee om te gaan. Zo probeer ik liedjes met vulgaire teksten te vermijden. Dit lukt niet altijd, vooral op feestjes waar je van tevoren niet weet welke muziek er wordt afgespeeld.
Ik ben ervan overtuigd dat muziek indirect je beeld kan kleuren (...)
In mijn privéleven beluister ik vooral ‘normale’ liedjes; liedjes met leuke teksten zonder scheldwoorden. Ik geloof dat zulke muziek toegestaan is, omdat het niet ongepast is. Wat ik ook heel leuk vind, zijn liedjes die over mijn cultuur en afkomst gaan. In een wereld waarin wij soms niet volledig geaccepteerd zijn, voelt het goed om via muziek dichter tot onszelf te komen, dichter bij wie we echt zijn.
Ik ben ervan overtuigd dat muziek indirect je beeld kan kleuren en daarmee ook je waarden en normen. Daarnaast kijk ik ook naar de artiest zelf, omdat sommige artiesten de afgelopen maanden duidelijk hebben gemaakt dat ze pro-IDF (Israeli Defence Force)* zijn. Maar het gaat verder dan dat. Het gaat ook over artiesten die in het algemeen hun platform niet gebruiken om aandacht te besteden aan wereldwijde problemen, zoals de oorlogen in Sudan of Congo. Ik ben wel fan van Macklemore, omdat hij als A-list artiest bewuste keuzes maakt over de landen waarin hij optreedt. Zo heeft hij onlangs zijn optreden in Dubai geannuleerd uit protest tegen de steun en betrokkenheid van de Verenigde Arabische Emiraten in de oorlog in Sudan; hij is een voorbeeld voor velen.
Soms luister ik ook naar anashid (lofzang), omdat ik dat leuk vind. Ik heb gehoord dat sommigen zelfs deze muziek als haram hebben verklaard. Maar ik weet niet precies waarom, aangezien het over God en de Profeet gaat. Soms vraag ik me echt af wie bepaalt welke muziek toegestaan is en welke niet.
Ahlam, 24 jaar, moslima
*IDF wordt momenteel wereldwijd beschuldigd van misdaden tegen de mensheid. Daarnaast eist het Internationaal Strafhof een arrestatiebevel tegen de Israëlische defensieminister Yoav Gallant en premier Netanyahu.
Halima, 23 jaar, uit Beerse vertelt ons hoe muziek haar heeft geholpen met haar emoties.
Muziek betekent veel voor mij en is tegelijkertijd een gevoelig onderwerp. Ik ben opgegroeid in een gezin waar mijn ouders nooit naar muziek luisterden, omdat het als haram wordt beschouwd.
Maar dat heeft mij er nooit van weerhouden om naar muziek te luisteren. Integendeel, muziek betekent sinds mijn jeugd veel voor mij, omdat ik enerzijds mezelf kon herkennen in verschillende teksten en anderzijds voelde ik mij ook thuis in muziek. Het was voor mij eerder een toevluchtsoord; het bood me veiligheid aan.
Sad songs helpen mij om mijn emoties te verwoorden.
De laatste jaren, ben ik geminderd met het luisteren van naar muziek omdat sommige teksten ongepast zijn door vele scheldwoorden. Ook mis ik diepgang in de meeste nieuwe liedjes, daarom luister ik liever naar oude liedjes.
Ook vanuit wetenschappelijk perspectief weten we dat onze hersenen deze informatie oppikt en ons denken kan beïnvloeden; woorden hebben een impact! Met dat gezegd, luister ik vooral naar muziek die me goed laat voelen. Donkere teksten vermijd ik liever, omdat ze uiteindelijk toch iets met je doen. Dat betekent niet dat ik geen triestige muziek luister. Sad songs helpen mij om mijn emoties te verwoorden.
Halima, 23 jaar, moslima
|
Najim, 24 jaar, uit Deurne vertelt ons dat muziek zijn getaway (ontsnapping) is: Muziek is voor mij iets dagelijks. Zodra ik ’s ochtends onderweg ben naar de les, zet ik mijn koptelefoon op. Ik ben geen ochtendmens en ik haat hoe druk en luid het kan zijn op de tram. Dus via muziek kan ik mijn dag goed beginnen. Dat muziek niet mag in islam, is algemeen gekend, toch? Of ja, dat is me altijd verteld geweest. Zelf denk ik ook dat het eigenlijk niet mag, vooral muziek met ‘slechte’ teksten; bijvoorbeeld teksten waarin er wordt uitgescholden, haat wordt verspreid enz. Over ander soort muziek weet ik het niet echt… Eerlijk gezegd, weet ik niet of er in islam een onderscheid wordt gemaakt tussen ‘slechte’ muziek en ‘goede’ muziek.
Tijdens de Ramadan luister ik bewust niet naar muziek. Ik probeer me te focussen op het vasten en de koran. In plaats van muziek luister ik naar koranrecitaties. Ook kijk ik minder naar tv tijdens deze maand. Eigenlijk is muziek voor mij een soort van getaway (ontsnapping). Verder motiveert muziek mij bijvoorbeeld tijdens
het sporten, waardoor ik steeds mijn grenzen kan verleggen. |
Muziek en Christendom:
In tegenstelling tot de islamitische traditie, zien we dat muziek vandaag wel een plaats heeft gekregen binnen de kerkliturgie. Hoe? Dat verschilt sterk van gemeenschap tot gemeenschap; van Gregoriaanse liederen tot Jezus Rock. Vergeten we niet dat het christendom verschillende denominaties of kerkgroepen kent.
Vandaag zien we dat kerkliturgieën zich proberen te vernieuwen om jongeren te bereiken.
De trend waarbij Bijbelse verzen worden omgezet en verwerkt in populaire tunes en zang is geen hedendaags initiatief. Heel wat christelijke bewegingen tijdens de 18e-19e eeuw in Europa probeerden het woord van God te verwerken in muziek, om andere lagen van de bevolking te bereiken. Die trend zette zich ook door na het Tweede Vaticaans concilie. In de Rooms-katholiek kerk werden de liederen dan ook vertaald in de volkstaal. Ook een aantal oecumenische liederen zagen het licht.
Vandaag zien we dat kerkliturgieën zich proberen te vernieuwen om jongeren te prikkelen en te bereiken. Desondanks de vernieuwingen van muziek in de liturgie en de positieve reacties daarrond, is er ook in christelijke kringen kritiek. Sommigen zijn het niet eens met de vernieuwingstrends in de muziek in het kader van de liturgie. Ze kiezen uitsluitend voor lofzang in een meer traditionele stijl.
Muziek betekent ontzettend veel voor me. Sinds mijn jeugd kan ik mij geen leven zonder voorstellen; het speelt een grote rol in hoe ik me voel. Het helpt me volop te genieten in de momenten van geluk. Wanneer woorden tekortschieten of ik mijn gevoelens niet kan uitdrukken, biedt muziek me een manier om die emoties toch te uiten. Daarnaast helpt het me ook om aanwezig te blijven in deze chaotische en drukke wereld.
Onlangs heb ik ontdekt dat muziek me ook helpt om God te danken. Het is voor mij een manier om Hem te bedanken voor alles wat Hij in mijn leven heeft gedaan. Bovendien helpt muziek en zang me ook om God te danken voor Zijn onvoorwaardelijke liefde, vooral op momenten dat ik moeite heb, om die liefde aan mezelf te geven.
Ik moet eerlijk toegeven dat het in het begin, toen ik terugkeerde naar mijn geloof, moeilijk was om te accepteren dat ik afstand zou moeten nemen van wereldse muziek. Het idee maakte me angstig. Ik stelde mezelf ook de vraag waarom ik niet meer zou mogen luisteren naar de dagelijkse nummers, die op de radio worden gedraaid of naar muziek die door de nieuwste trends wordt bepaald?
Maar na verloop van tijd onderging ik een verandering. Ik begon dingen anders te zien, mijn benadering van muziek veranderde dus ook. Ik luisterde weer naar oude liedjes uit mijn jeugd, toen de teksten nog onschuldig waren. Het bracht me terug naar een tijd waarin ik een onschuldig kind was, onwetend over de complexiteit van de wereld. Ik voelde me gelukkig en herontdekte muziek, waarbij ik een aantal prachtige juweeltjes vond.
Voor mij betekent "wereldse" muziek de populaire nummers die snel miljoenen views trekken. Maar muziek is zoveel meer dan dat, iets wat vaak wordt vergeten. Een gitaar oppakken en een melodie spelen is ook muziek.
Muziek is zonder twijfel een grote meerwaarde. Neem bijvoorbeeld gospelmuziek: het wordt vaak geassocieerd met vreugde, harmonie en beweging. Soms krijg ik van niet-gelovigen de vraag: "Zing en dans je dan ook op gospelmuziek?" Dit toont aan dat gospelmuziek een sterke indruk achterlaat en dat is precies de bedoeling. Gospel betekent "de leer of openbaring van Christus," het doel is dat de kerk het woord van God verspreidt via deze muziek. Maar muziek gaat verder dan alleen gospel; het gaat ook om aanbidding, het danken en eren van God.
Ik rond graag af met de boodschap dat muziek alles voor mij betekent. Het is een manier om euforie te uiten, verdriet toe te laten en los te laten door middel van melodie. Muziek is mijn therapie, en wanneer God centraal staat, wordt het mijn heling. Het is de taal die mijn ziel spreekt, een constant gezelschap die me door elk moment van het leven heen helpt, van de hoogste vreugde tot de diepste pijn. Muziek verbindt me niet alleen met mezelf, maar ook met God, het biedt me een manier om Zijn liefde en aanwezigheid op een diepere, intiemere manier te ervaren.
Deborah, 25 jaar, christelijk
Joslem is 22 jaar en komt uit Gent. Hij vertelt ons hoe hij muziek ervaart binnen zijn geloof en daarbuiten:
Muziek is deel van mijn geloof. Wij gebruiken muziek om God te aanbidden. Vroeger gingen we elke zondag naar de kerk, een Gospel kerk in Brussel. Daar is muziek deel van de kerkdienst. Als kind en als tiener vond ik dat heel leuk aan de kerk, want je ziet iedereen dansen en zingen in vreugde. De pastoor maakte ons af en toe wel erop attent dat niet alles om muziek en dans draait. Hij zei eens: “Als je enkel komt om te zingen en te dansen, dan moet je eens goed nadenken waarom je naar de kerk komt”. Later is mij dat bijgebleven en hij heeft gelijk. Het draait uiteindelijk om de woorden van God en de bijbel. Waardoor ik steeds meer uitkeek naar de preek van de pastoor en het gebed.
We moeten oppassen voor satanische muziek.
Ik ben zelf afkomstig van Congo en onze traditionele/culturele liedjes in Lingala gaan eigenlijk vaak over Yésu (Jezus). Wij dansen ook op deze liedjes want dat is deel van onze cultuur.
Eerlijk gezegd luister ik ook naar andere muziek, zoals: rap, hiphop, afro-beats enz. Deze muziek kan mij ook motiveren op dagen dat ik het nodig heb. Ik ga ook graag naar festivals en daar wordt natuurlijk muziek gedraaid. Samen met mijn vrienden genieten we van de sfeer en van de muziek. Daardoor kan ik ontkoppelen van mijn werk en dat heb ik echt nodig. Dus ik denk niet dat alle muziek, die niet over Jezus gaan, zeg maar meteen slecht of kwaad is. Wij moeten zelf bepalen wat goede muziek is en wat slechte is; en eigenlijk als we goed luisteren, weten we diep vanbinnen wat goed en slecht is en dat geldt dus ook voor muziek.
Maar we moeten wel oppassen voor satanische muziek. Het is muziek die gemaakt is om ons af te leiden van God. Denk maar aan Hollywood. Je ziet vaak beginnende artiesten goede muziek maken met goede teksten en voor je het weet hebben ze een deal gemaakt met een muziekproducent; en alles waarvoor ze staan is veranderd.
Daarom is het uiteindelijk sowieso beter om te luisteren naar muziek over Jezus. Of naar muziek die over geloof gaat in het algemeen.
Joslem, 22 jaar, christelijk
Wannes, 25 jaar uit Gent vertelt ons meer over zijn visie en muziek:
Mijn levensbeschouwing kijkt zeker positief naar muziek. Het katholieke geloof is doorheen de geschiedenis, mede door hun belangrijke plaats in de maatschappij, een grote grondlegger geweest van westerse muziek. In de katholieke kerk zal men dan ook zelden samenkomsten en vieringen vinden waar geen muziek aanwezig is. Over de muziekstijl is echter meer verscheidenheid te merken. De voorbij eeuw is er een grote ontwikkeling geweest van muziek in het Latijn (vaak gregoriaans) naar muziek in de volkstaal en muziek in de hedendaagse muziekstijlen. Hierin proberen wij met Cross that Bridge* een voortrekkende rol te spelen door nieuwe muziek te schrijven, die onze relatie met God uitdrukt, maar waarvan de stijl beter past bij de hedendaagse muziekstijlen.
Muziek is voor mij een manier om te bidden en mijn geloof te
beleven. In de klassieke katholieke kerk is lofprijzing minder bekend, maar het
is een belangrijk onderdeel van wat wij doen. Door liederen te zingen als
lofprijzing en gebed brengen we mensen samen. De liederen zijn niet alleen een
getuigenis, maar helpen ons om een diepere band met God en elkaar te ervaren. Achteraf
is er ook ruimte voor ontmoeting, wat het nog waardevoller maakt.
Muziek is voor mij een manier om te bidden en mijn geloof te beleven.
Mijn geloof is doorheen mijn tienerjaren gegroeid, mede door de muziek. Ik werd uitgenodigd om te spelen op evenementen, waar ik hoorde over God en geloof. Dat gaf mijn leven richting. Hoewel ik gelovig ben opgevoed, kreeg het geloof in die tijd een diepere betekenis, en vandaag is het een heel belangrijk deel van wie ik ben.
Het idee dat God mij draagt en mij ziet zoals ik ben –
inclusief mijn fouten – geeft mij rust en vertrouwen. Muziek heeft voor mij
echt betekenis als er een relatie achter schuilt, en als God in die relatie
aanwezig is, wordt muziek nog zoveel rijker en dieper.
Wannes, 25 jaar, christelijk
*Cross that Bridge is een christelijk, geïnspireerde band – die andere mensen van alle leeftijden willen leiden in lofprijzing via muziek en gesproken gebed.